تأثیر تمرین‌های نوروفیدبک بر تعادل، خستگی و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

مالتیپل اسکلروزیس به عنوان یک بیماری مزمن و عصبی پیش­رونده به شمار می‌رود که موجب عوارضی چون اختلال تعادل، خستگی و سرانجام کاهش کیفیت زندگی می­ شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرین‌های نوروفیدبک بر تعادل و خستگی بیماران مبتلا به ام ­اس بود.  18 نفر (4 مرد و 14 زن) از بیماران مالتیپل اسکلروزیس انجمن ام اس و جامعه حمایت از بیماران ام ­اس ایران، با درجه ناتوانی (EDSS) کمتر از 5/4، به صورت هدفمند انتخاب و سپس به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی که تمرینات نوروفیدبک را دریافت کردند (8=n) و کنترل (10=n) تقسیم شدند. قبل و بعد از دوره تمرینی، آزمون‌های تعادلی برگ و بلند شدن و رفتن زمان دار و آزمون شدت خستگی و کیفیت زندگی به عمل آمد. تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های  t مستقل و  t همبسته در سطح معنی­ داری 05/0>P انجام گرفت. بین بیماران دو گروه در پیش ­آزمون در وضعیت تعادل، خستگی و کیفیت زندگی تفاوت معنی­ داری وجود نداشت. نتایج آزمون t همبسته نشان داد که تعادل بیماران در گروه آزمایشی به دنبال تمرینات نوروفیدبک بهبودی معنی­ داری داشت (05/0>P)؛ همچنین به دنبال 10 جلسه تمرینات نوروفیدبک بهبودی معنی ­داری در خستگی و کیفیت زندگی بیماران حاصل نشد. بر اساس این نتایج، تمرینات نوروفیدبک می‌تواند در کنار درمان‌های دارویی برای بهبود تعادل بیماران ام­ اس مورد استفاده قرار گیرد.